“Van waar ben je?“ De man zit met een vriend op de trein, hij spreekt een vrouw aan die wat verder zit. Ze hebben dezelfde huidskleur en stapten op aan dezelfde halte, waardoor ik dacht dat ze elkaar kenden. Het is avond, mijn les zit er weer op en het is rustig op de trein. Al lijkt er ook veel tristesse in de lucht te hangen. De meeste andere mensen zitten nu in de zetel thuis voor tv. “Rwanda.” “Oh, wat is dat toch, iedereen hier is van Kongo, Rwanda of Burundi. Pff, die kolonisering heeft toch iets met dit land gedaan. En daarna heb je Kameroen.” Ze wuift haar handen. Wat ze dan wel doet, een opleiding als verpleegster of ze werkt als verpleegster. Iets met ouderen, meen ik op te maken uit zijn reactie. Hoe anders het hier toch is, hoe ze in Afrika voor hun ouderen zorgen binnen het gezin. Niemand zou hen afzonderen omdat ze oud zijn. Ze haalt haar schouders op. “Faut pas juger, les gens ici bossent.” Ja maar toch, Afrika is anders, dat moet ze toch begrijpen. Ik hoor niet alles wat ze zeggen. Ze verheft haar stem “Hier zijn ook problemen, hier zijn ook mensen die niks hebben. Ja, er zijn die buildings, maar ook mensen die niks hebben. “Ik ben trots op mijn land”, ze werpt het voor zijn voeten en windt zich op. “Je moet zien waar we nu staan. Wat waren we in 1994? Ik zeg, instruit une peuple et ils peuvent tout faire. Het inzicht komt er langzaam. Kijk naar hier, hier zijn ook conflicten, maar niemand loopt rond met machetes. Waarom? Omdat ze opgeleid zijn. In 1994 staken ze mensen zonder de minste kennis machetes in handen en maakten ze van alles wijs.”