Het debuut van Peter Buwalda wordt overladen met superlatieven: vijf sterren in de Standaard, de longlist van de AKO Literatuurprijs en ronkende commentaren. Ik was op zijn zachtst gezegd meer dan benieuwd naar wat als een opmerkelijk debuut wordt omschreven. En nu ik me door de 543 pagina's geworsteld heb blijf ik met een leeg gevoel achter. Ik had het moeilijk om greep te krijgen op het boek. In het begin stoorde ik me aan het nogal "Nederlandse" taalgebruik. Aaron was gesjeesd in Utrecht. Hij had er wel tabak van gegeten, matsen,... Maar een treinrit die net iets langer duurde dan oorspronkelijk voorzien, zorgde er voor dat ik lange tijd kon doorlezen en zo toch in het verhaal raakte. Maar ik heb het nooit met een gretigheid gelezen die je wel nodig hebt om zoveel pagina's te lezen.

De opbouw van het boek lijkt simpel: de auteur laat elk van de drie hoofdpersonages afwisselend aan het woord in een hoofdstuk. Sieme Sigerius, de rector met politieke ambities, zijn dochter Joni en haar vriendje Aaron Bever. Er hangt van in het begin een spanning tussen de drie personages al kan je die niet meteen plaatsen. Het verhaal wordt als puzzelstukjes samengesteld met een afwisseling tussen heden en verleden. Aaron kampt met psychische problemen, hij is niet langer samen met Joni, die nu in Amerika woont en de vuurwerkramp van Enschede blijkt een belangrijke katalysator te zijn in het verhaal. Sieme heeft zelfmoord gepleegd op een toppunt van zijn carrière. Hij was rector, fervent judo-beoefenaar en bekend wiskundige. Een vreemde combinatie, maar het past wel in het verhaal. Zo kan hij met Aaron oefenen en hebben ze ook de mogelijkheid om los van de dochter een band op te bouwen. Het boek wordt voorgesteld als een moderne zedenschets, ik vermoed dat hier het plaatje van het nieuw samengestelde gezin, drugs en porno een rol spelen, maar ik mis iets. Ik kan er moeilijk de vinger opleggen, misschien is het omdat we de drie personages zelf aan het woord krijgen dat er toch enig begrip ontstaat voor hun standpunt en het allemaal wat minder zwart-wit wordt. Ik heb ook niet het gevoel dat de schrijver een duidelijk standpunt inneemt, hij stelt zich nogal gelaten aan de zijlijn op en beschrijft wat hij ziet.

Het boek blijkt nogal wat emoties op te roepen, maar zelf ben ik niet echt onder de indruk. Ik kan niet ontkennen dat ik halverwege toch wel enige sympathie voor alle drie de hoofdpersonages begon te voelen, maar ook wel wat weerstand. Elk personage heeft zo zijn kleine kantjes waardoor sympathie niet vanzelfsprekend wordt. Ik was ook best wel nieuwsgierig naar het hoe en het waarom, want door de mengeling van heden en verleden weet je natuurlijk hoe het eindigt. De auteur blijft naar mijn gevoel voor sommige zaken nogal op de vlakte. Hoewel hij heel uitgebreid het verleden van de personages gaat beschrijven, vind ik dat hij soms kort door de bocht gaat, zoals hoe Sieme afrekent met zijn zoon die nogal wat problemen veroorzaakt heeft. Andere zaken blijven onverklaard, zoals waarom Joni toch in de porno-industrie terecht kwam terwijl ze een stage in een gerenommeerd consultancy bedrijf ging doen.

Het verhaal heeft zeker wel een aantal verrassende elementen maar voor mij wegen die niet op tegen de ellenlange beschrijvingen van feiten uit het verleden van de personages of hun hersenkronkels. Ik heb het boek uitgelezen, maar het voelde wat als een opdracht, en het einde heeft me eerder ontgoocheld. Gezien de lovende commentaren die ik op het internet vind en waar ik me moeilijk in kan vinden, ben ik meer dan benieuwd naar de mening van het panel van Uitgelezen.